artyści

FIKSDAL/LANGGARD/BECKER

autor: Hedda Abildsnes

Fiksdal, Langgård i Becker to absolwentki Oslo National Academy of the Arts, tworzą projekty z pogranicza sztuk wizualnych, koncertu i performance’u. Ich poprzedni projekt The Orchard Ballads był prezentowany w kilku wersjach w Norwegii, Szwecji i Nowym Jorku, gdzie przyjęty został z dużym uznaniem. Choreografka Ingri Midgard Fiksdal oraz kompozytorka Ingvild Langgård i scenografka Signe Becker badają ideę natury jako miejsce zarówno uzdrowienia, jak i sił niszczących, immanencji i transcendencji. Ich działania to połączenie koncertu, rytuału i wydarzenia społecznego.

Ingri Midgard Fiksdal (ur. 1982) jest norweską choreografką i performerką. Mieszka w Oslo, gdzie pracuje od czasu ukończenia studiów magisterskich z choreografii w tamtejszej Narodowej Akademii Sztuki w 2006 roku. Regularnie prezentuje swoje prace zagranicą; występowała m.in. w brut-Wien (Austria), Kampnagel (Niemcy), Inkonst (Szwecja), MST (Szwecja), In Between Time (Wielka Brytania), ANTI festival (Finlandia), The Armory Show (Stany Zjednoczone), LIMIT Festival (Serbia), hifa (Zimbabwe), Nordwind (Niemcy), Baltoscandal (Estonia) oraz Homo Novus Festival (Łotwa). Fiksdal została niedawno przyjęta do Programu Norweskiego Towarzystwa Badań Artystycznych i w październiku 2013 rozpoczęła trzyletni artystyczny projekt badawczy (studia doktoranckie). Prace Fiksdal dotyczą percepcji i uczuciowości; niektóre jej dzieła mają charakter performance’ów, inne zaś – koncertów. Publiczność zawsze stanowi integralną częścią dzieła, którego celem jest stworzenie tymczasowej wspólnoty wykonawców i widzów. Owo pojęcie wspólnoty odnosi się raczej do specyficznego rodzaju uwagi i sensorycznego przeniesienia, niż interaktywności. Tematem pojawiającym się nieustannie w pracach Fiksdal jest rytuał i swoista zdolność rytuału do transformacji – i ostatecznie transcendencji – doświadczanej przez jego uczestników. Artystka na rozmaite sposoby bada, jak można przekazywać tę zdolność w formie performance’ów/koncertów. Centralne znaczenie ma tu relacja pomiędzy poznaniem i uczuciami oraz to, jak oddziałują one na percepcję i tworzenie sensów.

Ingvild Langgård jest kompozytorką, muzykiem i artystką. Kształciła się w Akademii Sztuk Pięknych w Oslo, którą ukończyła w 2006 roku. Langgård specjalizuje się w sztuce dźwięku. Tworzy posługując się różnymi mediami, komponuje i wykonuje muzykę do przedstawień scenicznych, do filmu oraz w ramach własnego głównego projektu muzycznego pod nazwą Phaedra. Jako Phaedra w 2011 roku wydała album zatytułowany The Sea dla awangardowej norweskiej wytwórni Rune Grammofon. Muzyka Phaedry stanowi mieszankę folku i psychodeli z domieszką bluesa i soulu; święte hymny pogrzebowe i migotliwe nastroje, krystalicznie czyste wokalizy, instrumenty ludowe i głębokie linie basu, łączą się w niej z odrobiną czysto skandynawskiego mroku. Podobnie jak w przypadku wszystkich prac Langgård, muzyka miesza rodzimą mitologię, barokową estetykę i możliwość zmiany percepcji publiczności. Jej prace były prezentowane w krajowych i międzynarodowych muzeach i galeriach, takich jak Astrup Fearnley Museum of Modern Art w Oslo, Lydgalleriet w Bergen i Chashama Gallery w Nowym Jorku. Langgård otrzymała kilka stypendiów artystycznych, a także dwukrotnie Norweski Grant Państwowy, przeznaczony dla młodych artystów.

Signe Becker jest niezależną scenografką i artystką. W 2006 roku uzyskała tytuł licencjata w dziedzinie scenografii w Norweskiej Akademii Teatralnej w Fredrikstad, a dwa lata później tytuł magistra w dziedzinie kultury wizualnej na Państwowej Akademii Sztuki w Oslo. Jej projekty artystyczne obejmują m.in. spektakle teatralne i taneczne, a także indywidualne projekty artystyczne, takie jak instalacje, fotografie i prace wideo. W ostatnich latach Becker pracowała nad wieloma produkcjami w Norwegii, a od sześciu lat jest stałym scenografem w Verk Produksjoner. Ich spektakl The Eternal Smile (Wieczny Uśmiech) zdobył nagrodę za najlepsze przedstawienie roku 2011, zaś sama Becker został nominowana do nagrody za najlepszą scenografię do spektaklu The Stalker 2013. Becker jest również kuratorką i orgnizatorką + +, comiesięcznego wydarzenia artystycznego, które odbywa się we foyer Teatru w Black Box, w Oslo.

FIELDWORKS

Zespół tworzą Heine Avdal, Fabrice Moinet, Yukiko Shinozaki, a głównym celem ich pracy jest wyważenie, znalezienie balansu pomiędzy technologicznymi a ludzkimi formami  komunikacji. W każdej z ich produkcji odnaleźć można ślady tego, co zostało ze zniszczonej opozycji pomiędzy tym, co sztuczne, a tym, co organiczne. Koncentracja na przestrzeni, przetwarzanie informacji i replikacja to powracające motywy ich twórczości. Wideo, dźwięk, światło i dystrybucja przestrzeni w procesie twórczym są dla nich równorzędnymi elementami z tancerzami, performerami i publicznością. Szukają poezji w życiu codziennym, poddając dźwięk i działania przesunięciom. Detale zostają zmienione w celu zwiększenia doświadczania rzeczywistości, a nie jej zastępowania.

IMPURE COMPANY

Impure Company zostało założone w 2000 roku przez mieszkającego i tworzącego w Norwegii choreografa irańskiego pochodzenia – Hoomana Sharifi. Spektakle taneczne Sharifi przepełnione są wyrazem siły fizycznej. Spontaniczne i intensywne zarazem są wynikiem skrupulatnego przemyślenia i choreografii, ruch jest zawieszony między teatrem, tańcem a sztukami plastycznymi. To jeden z nielicznych dziś artystów tańca wprost podejmujący w swojej pracy problemy społeczno-polityczne zgodnie z mottem „sztuka to polityka”, co nawiązuje do korzeni teatru tańca tkwiących mocno w pracy niemieckich artystów: Labana i Joosa.

METTE EDVARDSEN

autor: L. Bernaerts

Prace Mette Edvardsen lokalizują się w polu sztuk performatywnych, ale jednocześnie eksplorują inne media i formaty – jak wideo, czy słowo. Przez wiele lat pracowała jako tancerka i performerka dla Les Ballets contemporains de la Belgique z Hansem Van den Broeck (1996-2000) i Christine De Smedt (2000-2005). Jej autorska praca rozwija się od 2002 roku, ma na swoim koncie kilka ważnych, docenionych przez międzynarodową publiczność spektakli i akcji performatywnych: every now and then (2009), Black (2011), czy Time has fallen asleep in the afternoon sunshine (2010). Prezentuje swoje prace na arenie międzynarodowej i wciąż rozwija projekty z innymi artystami, zarówno jako współpracownica, jak i wykonawczyni.

HAPPY GORILLA DANCE COMPANY (HGDC)

fot.: Aurélie Guinot Alcaraz

HGDC to nowy, interdyscyplinarny projekt artystyczny liveact, założony przez Jørgena Knudsena, znanego z legendarnego Baktruppen. To  powstały w 2011 roku kolektyw roboczy, w którym rozwija się projekty poprzez proces oparty na dialogu oraz przez ciągłe poszukiwanie i sprawdzanie nowych sposobów gromadzenia fascynującej wiedzy.  Prace w tym projekcie w zabawny sposób łączą taniec, muzykę, tekst i przestrzeń. Kolektyw HGDC skupia się na procesie tworzenia i dąży do zacierania różnicy pomiędzy procesem, a jego skończonymi efektami. Grupa nie zgadza się na ograniczanie jej poprzez określone wyrażenia. Dla HGDC historia jest tańcem, a muzyka, ruch, tekst i forma przepływa przez struktury społeczne, w których rozdziela się i łączy. Scena mogłaby równie dobrze znajdować się na giełdzie, w maszynowni kontenerowca, jak i w tradycyjnej przestrzeni teatralnej.

TEATR USTA USTA

autor: Marta Bruszewska

„Wrażliwość miejsca” to jeden ze znaków rozpoznawczych, a zarazem największych atutów poznańskiej grupy. Odejście od klasycznie rozumianego pomieszczenia teatralnego sprowokowało wielopoziomową grę z przestrzenią, w której poszczególne jej fragmenty zaczęły funkcjonować nie tylko jako elementy scenografii, co także jako osoby dramatu. Projekty firmowane przez poznański Teatr Usta Usta Republika wymagają od widza aktywności. W opinii krytyków Usta Usta od sześciu lat specjalizują się w akcjach i spektaklach angażujących ciało, pamięć i wyobraźnię widza. Nie ma wygodnych foteli, z których zerka się na wysiłki aktorów. To widz staje się wykonawcą, siedząc we wnętrzu ciasnego samochodu, budując spektakl przez wciskanie kolejnych przycisków telefonu komórkowego, odpowiadając na intymne pytania zawarte w ankietach ambasady, czy też obstawiając wygraną w tajemniczej jaskini hazardu. Rozmach inscenizacyjny paradoksalnie nie burzy intymnego i osobistego charakteru tych doświadczeń.

TEATR STREFA CISZY

Teatr Strefa Ciszy specjalizuje się w spektaklach plenerowych, akcjach ulicznych i happeningach, które w sposób bardzo świadomy i konsekwentny odwołują się do kultury miejskiej. Ich przedstawienia budowane są na intensywnym dialogu z publicznością i przestrzenią. Cechami charakterystycznymi spektakli tej grupy są zarówno duża dawka absurdu i prześmiewczość, jak i umiejętność nakłonienia widzów do głębszej refleksji nad istotą międzyludzkich relacji.

autor: Adam Ziajski

Teatr Strefa Ciszy powstał w 1993 roku w Poznaniu. Założycielem i liderem zespołu jest Adam Ziajski. Od początku istotną rolę w działaniach Strefy miała interaktywna relacja widza i aktora oraz żywioł karnawałowej, ludycznej zabawy. W wielu realizacjach humor i zabawa stawały się jednak przewrotnym narzędziem demaskowania ludzkich zachowań oraz zasad rządzących życiem społecznym.W sezonie 2008/2009 Teatr powrócił do działań interwencyjnych w przestrzeniach miejskich. Ostatnie dwie premiery teatru to spektakle salowe. „Smacznego!” zrealizowana we własnej siedzibie oraz „Autobus re//mix” w ramach projektu REMIX Komuny Warszawa. Od września 2012 roku teatr realizuje w swojej siedzibie projekt artystyczny „Centrum Rezydencji Teatralnej SCENA ROBOCZA”.

LUDOMIR FRANCZAK

fot.: M. Zakrzewski

Artysta wizualny poruszający się na polach multimediów, malarstwa, grafiki, instalacji, designu, performance’u i teatru. Swoje projekty prezentuje w galeriach, muzeach, przestrzeni publicznej i teatralnej w Polsce, Danii, Szwecji, Anglii, Portugalii, Szwajcarii, Niemczech, Rosji, we Włoszech i na Węgrzech. Współpracuje z muzykami (Marcin Dymiter, Robert Curgenven, Pogodno), artystami wizualnymi (Magdalena Franczak, Karin Danielsson, Leo Palmestal). Jest stypendystą Fundacji Wyszehradzkiej (VARP) i marszałka województwa pomorskiego, zdobywcą nagrody za najlepszy film eksperymentalny na festiwalu Euroshorts 2007. Zajmuje się problemem pamięci i tożsamości. Za pomocą działań intermedialnych buduje złożone projekty, wykorzystując zarówno sztuki wizualne, jak i historię, czy literaturę. Jest autorem wydawnictw artystycznych.

PAWEŁ KULA

fot.: Paweł Kula

Artysta wizualny i fotograf. Konstruuje archaiczne zabawki optyczne i prymitywne urządzenia do fotografowania, rysowania i pokazywania iluzji ruchu. Używa nietypowych materiałów światłoczułych: roślin, luminoforów, własnej skóry badając peryferia wynalazku fotografii. Jest współwynalazcą solarigrafii (solargraphy) oraz twórcą założeń światowego projektu fotograficznego opartego na tej technice.

Wraz z Marią Stafyniak projektuje działania edukacyjne dla instytucji kultury, szkół i galerii wykorzystujące język fotografii oraz elementy sztuk wizualnych. Należy do zespołu Latających Animatorów Kultury Towarzystwa Inicjatyw Twórczych ę. Pracuje jako asystent na Wydziale Malarstwa i Nowych Mediów Akademii Sztuki w Szczecinie. Jego prace znajdują się kolekcji Zachęty Sztuki Współczesnej w Szczecinie oraz zbiorach prywatnych. Ukończył studia fotograficzne na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu.

TEATR AKADEMIA RUCHU

Teatr powstał w Warszawie w 1973 roku. Jego założycielem i kierownikiem artystycznym jest Wojciech Krukowski. Od samego początku swojej aktywności Akademia Ruchu jest znana jako „teatr zachowań” i narracji wizualnej. Akademia Ruchu jest grupą twórczą działającą na pograniczu różnych dyscyplin – teatru, sztuk wizualnych, sztuki performance i filmu. Cechy wspólne w procesie twórczym Akademii Ruchu to: ruch, przestrzeń i przesłanie społeczne. Związane z tym jest przekonanie, że radykalizm artystyczny i przesłanie społeczne nie muszą się wykluczać.

Prace Akademii Ruchu w otwartej przestrzeni miasta, mające od 1974 roku charakter regularnej, ciągłej aktywności [ponad 600 spektakli, zdarzeń i akcji ulicznych) są pierwszym w kraju przykładem tak systematycznych działań grupy twórczej – poza oficjalną sferą kultu sztuki – w przestrzeni „nieartystycznej”; na ulicach, w domach mieszkalnych i strefach przemysłowych. Z kolei elementy codzienności przenoszone w praktyce Akademii Ruchu w „świętą” przestrzeń sztuki (na scenę, do galerii) wzbogaciły jej wizję antropologiczną, nie ujmując niczego estetycznej.
Akademia Ruchu prezentowała swoje prace w prawie wszystkich krajach Europy, a także w obu Amerykach i Japonii, w ramach tournees i znaczących festiwali teatralnych (m.in. Światowe Festiwale Teatru w Caracas i Nancy, Festiwale Kaaitheater w Brukseli, Międzynarodowy Festiwal Teatralny w Chicago, Festiwal LIVE Art w Glasgow). Akademia Ruchu realizowała swoje prace również w wielu galeriach i miejscach prezentacji sztuk wizualnych [m.in. Documenta8 w Kassel, Institute of Contemporary Arts ICA w Londynie, Museum for Contemporary Arts PS1 w Nowym Jorku, Museum of Modern Arts w Jokohamie).

fot.: Paulina Skorupska

TEATR ÓSMEGO DNIA

Teatr Ósmego Dnia powstał w 1964 roku jako Studencki Teatr Poezji „Ósmego Dnia”. Założyli go studenci poznańskiej polonistyki pod kierunkiem Tomasza Szymańskiego. Pierwszą przygotowaną przez zespół premierą była „Treść gorejąca” według wierszy Juliana Tuwima. 

W 1966 roku współpracę z zespołem nawiązał Zbigniew Osiński. Entuzjasta wrocławskiego Teatru Laboratorium, wprowadził do zespołu fascynację dokonaniami Jerzego Grotowskiego. Pod wpływem tych doświadczeń oraz wydarzeń 1968 roku dokonały się w Teatrze ważne przemiany artystyczne. 

W 1968 roku jego dyrektorem został Lech Raczak. Na początku lat 70. do zespołu dołączyli artyści, którzy do dziś tworzą jego trzon: Ewa Wójciak, Adam Borowski, Tadeusz Janiszewski, Marcin Kęszycki. Zespół rozwinął własną metodę pracy nad przedstawieniem, której istotą jest opanowana do perfekcji technika aktorskiej improwizacji. Teatr Ósmego Dnia stał się jednym z najważniejszych teatrów politycznych w Polsce, a później również na świecie. 

Tłem dla artystycznych osiągnięć w latach 70. i 80. był nieustanny konflikt z władzami PRL-u, zakończony przymusową emigracją. Od 1985 roku część zespołu działała na zachodzie Europy, część w Polsce. Od lipca 1986 do lutego 1989 Teatr działał wyłącznie zagranicą. 

Pierwszym zrealizowanym po powrocie do kraju spektaklem była Ziemia niczyja (1991). W sztuce tej znalazły odbicie doświadczenia emigracji. 

W 1993 z zespołu odszedł Lech Raczak. Dziś Teatr Ósmego Dnia pod dyrekcją Ewy Wójciak poza spektaklami salowymi przygotowuje widowiska plenerowe, adresowane do wielkiej publiczności i niezmiennie inspirowane przez ważne tematy społeczne i polityczne. 


TEATR SZWALNIA

Centrum Kultury Niezależnej Teatr Szwalnia to przestrzeń otwarta dla działań artystycznych i edukacyjnych. Miejsce poszukiwań, współpracy i spotkań twórców teatru, filmu, muzyki i sztuk plastycznych. Profesjonalistów i amatorów. Ośrodek powstał z inicjatywy Marcina Brzozowskiego i Stowarzyszenia Targowa 62, zrzeszającego od 2004 roku absolwentów i wykładowców łódzkiej szkoły filmowej.

KAROLINA FREINO

fot.: S. Mielnikiewicz

Karolina Freino urodziła się w 1978 roku. Studia zrealizowała w Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu (rzeźba), Edinburgh College of Art (School of Sculpture) i Uniwersytecie Bauhasu w Weimarze (MFA Sztuka Publiczna i Nowe Strategie Artystyczne). Od 2007 roku asystentka w Katedrze Rzeźby ASP we Wrocławiu. Stypendystka m.in. Alfred Töpfer Stiftung (2005/6) i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2012). Od 2006 roku pracuje z Dušicą Dražić (SRB), Samem Hopkinsem (UK/KEN) i Teresą Luzio (P) jako usually4.